Bệnh dịch tả lợn châu Phi được cho là đã mọc từ năm 1907 và được mô tả lần đầu tiên vào năm 1921 ở Kenya. Bệnh lý lây truyền trong nội bộ vùng châu Phi cho tới năm 1957, là thời điểm có báo cáo mọc dịch tại Bồ Đào Nha. Kể từ đó, bệnh lý bắt đầu lây nhiễm qua các nước châu Âu trong những năm 1980 và gần đây đã mọc ở Nga, Trung Quốc, Nhật Bản.
Mỗi ngày đều có báo cáo về phát sinh ổ dịch tả lợn châu Phi trên khắp thế giới. Ngày gần nhất có báo cáo về dịch tả lợn châu Phi ở Trung Quốc là ngày 07/09/2018 ở tỉnh An Huy và tính tới thời điểm hiện ở đã có khoảng 40.000 lợn mắc bệnh được tiêu hủy nhằm khống chế dịch. Căn bệnh dịch tả lợn châu Phi đã trở thành một thể hiện hữu với ngành chăn nuôi lợn ở những nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.
Vi rút gây bệnh dịch tả lợn châu Phi (ASFV) là một DNA virus, thuộc họ Asfarviridae. Đây là một loại virus khác hoàn toàn với vi rút dẫn đến nhóm bệnh Dịch tả lợn cổ điển (Classical swine fever vi rút – CSFV) là một loại ARN virus, thuộc họ Flaviviridae. ASFV chủ yếu gây nhiễm vào đại thực bào của lợn và gây nên dịch nhóm bệnh vô cùng lớn cho đàn lợn nuôi và lợn rừng. ASFV bị vô hoạt tại nhiệt độ 60oC trong 20 phút, pH =11,5. Những hóa chất sát trùng thông dụng đều có khả năng tiêu diệt vi rút như ête, chloroform, NaOH 0,8%, clorin 3%, formalin 0,3% và những hợp chất chứa iod. Vi rút có thể tồn tại lâu dài trong máu, trong các mô bào và các sản phẩm thịt sống hoặc nấu không chín kỹ. Loài ve mềm (thuộc chi Ornithodoros) đóng vai trò vectơ di truyền căn bệnh.
Lợn mắc vi rút dịch tả lợn châu Phi có tỉ lệ chết 100% - (ảnh Internet).
Bệnh dịch tả lợn châu Phi không lây lan sang người nhưng có thể gây bệnh và gây chết đa số lợn gây thiệt hại to lớn nề cho ngành chăn nuôi lợn.
Biểu hiện lâm sàng của bệnh lý nghiêm trọng hay nhẹ tùy thuộc vào độc lực của virus gây nên bệnh lý. Vi rút độc lực rất cao thường dẫn đến bệnh tại thể quá cấp tính và cấp tính với tỷ lệ chết lên đến 100%. Virus độc lực trung bình tạo nên căn bệnh tại thể cấp và á cấp tính với tỷ lệ chết khoảng 60% trong khi căn bệnh nguy cơ mạn tính và ẩn tính thường do virus độc lực kém tạo nên với tỷ lệ chết từ 2 – 10%. Lợn bệnh tại khả năng cấp tính thường có các triệu chứng như: Sốt cao (41-42oC), bỏ ăn, nằm nghiêng, tăng tần số hô hấp, nôn và chảy nước thị lực, nước mũi. Lợn mọc các đám hoặc nốt xuất huyết tại tai, bụng, bẹn, đuôi và chân. Lợn có nếu táo bón rồi tiêu chảy, phân có khả năng nhày hoặc lẫn máu (có khả năng quan sát biết dính vào gốc đuôi). Về bệnh lý tích khi mổ khám có khả năng nhận thấy tình trạng xuất huyết dưới da, sưng và xuất huyết ở hạch lâm ba khiến hạch lâm ba đỏ tím như cục máu (đặc biệt là hạch tại khu vực gần dạ dày, gan và thận). Xoang bao tim tích nước vàng, tràn dịch màng phổi, tích dịch tại xoang bụng. Phổi sung huyết hoặc xuất huyết thành đốm, khí phế quản tích bọt. Vỏ thận xuất huyết điểm. Dạ dày và ruột cũng xuất huyết thành đốm hoặc thành mảng.
Cho đến nay, vẫn chưa có vắc xin để phòng bệnh này do:
- những thấy thấy về điểm cảm thụ của virus ở tế bào đích còn khá hạn chế.
- Sự phức tạp trong hệ gene của vi rút.
- Thiếu quá nhiều thông tin về mối liên hệ giữa nguy cơ gây nhóm bệnh và yếu tố dịch tễ học của nhóm bệnh.
Vì thế, một chương trình hành động quyết liệt để phòng chống căn bệnh tùy thuộc vào những phương pháp an toàn sinh học là khá cần thiết. Sự gắn kết nghiên cứu giữa người chăn nuôi, bác sĩ thú y và các nhà khoa học càng trở nên nhất là quan trọng trong thời điểm này, khi bệnh lý dịch tả lợn châu Phi đã trở thành một mối nguy thực sự với ngành chăn nuôi lợn ở Việt Nam.
0 Nhận xét:
Đăng nhận xét