Trong những ngày vừa qua, thông tin về việc nhà khoa học Trung Quốc Hạ Kiến Khuê (He Jiankui) sử dụng phương pháp CRISPR/Cas9 để tách các gene không mong muốn từ phôi người, tạo ra các con người biến đổi gene đầu tiên đã làm chấn động giới khoa học toàn cầu. Việc chỉnh sửa gene người có thể gây ra các hậu quả mà chúng ta không lường trước được.
Nhà khoa học Trung Quốc Hạ Kiến Khuê phát biểu trong một video ông đăng tải trên YouTube hôm 25/11 rằng ông đã sử dụng cách CRISPR/Cas9 – một công cụ chỉnh sửa gene đã phương pháp mạng hóa lĩnh vực truyền học trong thập kỷ qua – để xóa một gene tại phôi người (gene CCR5) giúp trẻ em sinh ra có khả năng miễn nhiễm với HIV. Ông nói trong đoạn video rằng cặp song sinh được chỉnh sửa gene đã ra đời “khỏe mạnh như bất kỳ đứa trẻ nào khác” và được đặt tên là Lulu và Nana.
Thế nhưng, tuyên bố của ông Khuê về thí nghiệm của mình vẫn chưa được kiểm chứng. Bên cạnh đó, bệnh viện mà ông Khuê được cấp phép thí nghiệm cũng phủ nhận sự liên quan của mình.
Cộng đồng khoa học phản ứng với lời công bố này của ông Khuê bằng sự phẫn nộ và lo ngại. Thật vậy, hiện tượng không tính tới khía cạnh đạo đức của việc can thiệp vào gene người, thì việc tạo ra những thay đổi đối với gene người có thể gây các nguy cơ về sức khỏe không lường trước được.
Những gene không tồn tại riêng biệt. Chúng liên tục tương tác với các gene khác, tạo ra sự hậu quả tới những bộ phận bên trong thân thể.
“Đúng là sự chỉnh sửa mà ông Hạ Kiến Khuê đã tạo ra cho phôi thai sẽ ngăn ngừa nhiễm HIV. Thế nhưng, thắc mắc là gene CCR5 bị xóa phần lớn chức năng khác chứ không chỉ là cánh cửa cho HIV xâm nhập”, Mazhar Adli, một nhà truyền học thuộc Đại học Y khoa Virginia cho hiểu.
Gene CCR5 cũng đóng vai trò trong việc ngăn ngừa vi rút Tây sông Nile, do đó, tách nó ra khỏi bộ gene có thể làm một người dễ bị bệnh hơn. Đó là ý kiến của ông Feng Zhang, nhà khoa học việc làm cho Viện Broad. Ông Zang là một trong những nhà khoa học tiên phong trong việc dùng công nghệ chỉnh sửa gene CRISPR.
Hơn nữa, các gene không tồn ở riêng biệt. Chúng liên tục tương tác với các gene khác, tạo ra sự tác hại tới các cơ quan bên trong thân thể. “Việc xóa một gene đơn không chỉ làm thay đổi cách những gene khác hoạt động, mà còn có thể thay đổi hành vi tổng thể của tế bào và kiểu hình của sinh vật”, ông Adli cho thấy. (Một kiểu hình là một đặc điểm quan sát được, chẳng hạn như màu mắt nâu mà một người có được nhờ gene).
Hồi tháng 7 vừa qua, các nhà khoa học đã công bố một báo cáo trên tạp chí Nature Biotechnology rằng việc sử dụng công nghệ CRISPR/Cas9 có khả năng tạo ra những tác hại khôn lường tại vô tình thay đổi chuỗi DNA.
“Chúng ta phải dùng phương pháp này rất thận trọng, do nó liên quan đến phần lớn vấn đề”, Tiến sĩ Avner Hershlag, Giám đốc bệnh lý viện Northwell Health Fertility tại Manhasset, New York cho cho rằng. Việc tiếp cận và loại bo một gene có khả năng gây ra các ảnh hưởng không mong muốn tại các nơi khác trong hệ gene. Nói phương pháp khác, protein Cas9 mà những nhà khoa học muốn cắt bỏ khỏi một vị trí có khả năng di chuyển đến một vị trí khác trong hệ gene, ông Hershlag nói với tờ Live Science.
Nhưng các nhà khoa học rất khó nhận biết các sự thay đổi ngầm này. Chúng sẽ không rõ ràng cho đến khi đứa bé được sinh ra và bên cạnh đó có khả năng là đa số năm sau nó mới phát lộ.
“Những thay đổi thường biểu hiện muộn, và những thay đổi truyền này có khả năng di truyền lại cho rất nhiều thế hệ tương lai”, ông Hershlag nói.
Ngoài ra còn có một khả năng gọi là thể khảm (mosaicism). Thông thường, những tế bào trong thân thể mang cùng một bộ gene giống hệt nhau, tuy nhiên thể khảm lại là tình trạng mà trong đó một số tế bào, không phải tất cả, mang một sự thay đổi truyền vì chỉnh sửa gen, Hershlag nói. Đây là một yếu tố có thể gây nên bệnh tật, ông nói thêm.
Cả ông Adli và Hershlag cũng chỉ ra một thực tế là, khi nói đến việc ngăn ngừa HIV, có các biện pháp an toàn hơn và dễ dàng hơn để làm điều đó. Ví dụ, cách điều trị PrEP (người nhóm bệnh uống thuốc hàng ngày) đã được chứng minh là thành công trong việc ngăn ngừa nhiễm HIV trong các thử nghiệm. Và những phương pháp chữa bệnh khác cũng đang được nghiên cứu và khá có triển vọng.
"Ai sẽ chịu trách nhiệm cho những đứa trẻ chỉnh sửa gene trong tương lai khi các đứa trẻ khác được điều trị bằng một viên thuốc đơn giản và sống hạnh phúc, còn những người chỉnh sửa gen đang trải qua tất cả những hiệu ứng chưa được xác định?", ông Adli đặt thắc mắc.
Tin tức khác:
Các dịch vụ Công Ty vệ sinh Hoàng Nam
Dịch vụ giặt thảm văn phòng, thảm trải sàn giá rẻ
0 Nhận xét:
Đăng nhận xét